δελφός

Μυθολογικό πρόσωπο. Επώνυμος ήρωας των Δελφών, που υποδέχτηκε τον Απόλλωνα στην Παρνασσίδα. Σύμφωνα με άλλη παράδοση, ο Δ. ήταν γιος του Απόλλωνα και της νύμφης Κελαινούς ή της Μελαίνης, κόρης του Κηφισού ή της Oνίας, κόρης του Κασταλίου. Σύζυγος του Δ. ήταν η νύμφη Κασταλία, με την οποία απέκτησε δύο παιδιά που ονομάζονταν Καστάλιος και Φημονόη. Ως γιος του Δ. αναφέρεται και ο Πύθης, από τον οποίο ονομάστηκε η περιοχή και Πυθώ. Άλλη εκδοχή αναφέρει τον Δ. ως επικεφαλής των Κρητών αποίκων, που ήρθαν από τον Κρισσαίο κόλπο στους Δελφούς. Ο Παυσανίας περιγράφει χάλκινο ανδριάντα του Δ., στημένο στον δρόμο που οδηγούσε στο Κωρύκειον άντρον και στην κορυφή του Παρνασσού, σε απόσταση 60 σταδίων από τους Δελφούς.

* * *

δελφός, -ή, -όν (Α)

1. ο δελφικός

2. ο κάτοικος τών Δελφών

3. (το αρσ. ως κύριο όνομα) Δελφοί

πόλη τής Φωκίδας όπου βρισκόταν το μαντείο τού Απόλλωνος.

[ΕΤΥΜΟΛ. Η λ. δελφός < Δελφοί. Υποστηρίχθηκε ότι η αρχική ονομασία τών Δελφών ήταν *Δελφύς, πιθ. από τη μορφή που παρουσίαζε η περιοχή, απ' όπου προήλθε το *ΔελφFοί (πρβλ. άστυ: αστFός), το οποίο θα δήλωνε αρχικά τους κατοίκους. Εξάλλου ο συσχετισμός με το δελφύς ενισχύεται από την ύπαρξη παράλληλων τ. τής Γερμανικής].